Bệnh cúm chủ yếu lây từ đường hô hấp qua giọt bắn của người bệnh khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, qua tiếp xúc với bề mặt bị nhiễm virus. Thời gian ủ bệnh ngắn, chỉ từ 1-4 ngày, cúm có thể nhanh chóng lan rộng trong cộng đồng. Không chỉ gây các triệu chứng nhẹ như sốt, ho, đau họng hay đau nhức cơ bắp, cúm còn có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp, viêm màng não, viêm cơ tim hoặc bội nhiễm vi khuẩn, thậm chí để lại di chứng lâu dài.
Cúm đặc biệt nguy hiểm với các nhóm đối tượng dễ tổn thương. Người cao tuổi với hệ miễn dịch suy giảm dễ gặp biến chứng như suy hô hấp hoặc viêm phổi. Trẻ em dưới 5 tuổi, do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, có nguy cơ cao bị viêm phổi nặng do cúm. Phụ nữ mang thai dễ gặp nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc biến chứng nặng do thay đổi hormone và hệ miễn dịch. Người có bệnh nền như tiểu đường, COPD, bệnh tim mạch, hoặc suy giảm chức năng gan thận đối mặt với nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Ngoài ra, những người suy giảm miễn dịch, gồm bệnh nhân HIV/AIDS, người điều trị ung thư hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch cũng dễ tiến triển bệnh nặng hơn khi nhiễm cúm.
Để chủ động phòng chống cúm, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần tiêm vắc-xin định kỳ và nâng cao ý thức cá nhân là cách duy nhất để hạn chế tác động của căn bệnh này.
Người dân che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; đeo khẩu trang tại nơi tập trung đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng; tiêm vắc-xin phòng bệnh.
Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay (nhất là sau khi ho, hắt hơi), không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng, hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết, thực hiện lối sống lành mạnh, ăn thức ăn đủ chất dinh dưỡng để ngăn ngừa nhiễm virus cúm; tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.
Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, người dân không nên tự ý làm xét nghiệm và mua thuốc điều trị tại nhà mà cần liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn, khám và xử trí kịp thời.
Theo các chuyên gia y tế, trong các biện pháp phòng ngừa cúm mùa, tiêm vắc-xin cúm là biện pháp then chốt. Đặc biệt, vì virus cúm luôn biến đổi nên mỗi người cần tiêm vắc-xin cúm định kỳ hằng năm để bảo vệ cơ thể nhất là ở nhóm người có bệnh mạn tính, người cao tuổi, trẻ em và phụ nữ mang thai.
Vắc-xin giúp giảm tỷ lệ nhập viện, nguy cơ bệnh trở nặng, tử vong do cúm. Các nghiên cứu cho thấy, những người đã tiêm vắc-xin cúm có nguy cơ phải vào viện chăm sóc đặc biệt (ICU) thấp hơn 26% và nguy cơ tử vong do cúm thấp hơn 31% so với người chưa tiêm. Ở người cao tuổi và mắc bệnh nền, vắc-xin giúp giảm 70-80% tỷ lệ tử vong có liên quan đến cúm. Tiêm phòng cúm cũng giúp thai phụ giảm 51% nguy cơ thai chết lưu, giảm 72% nguy cơ trẻ dưới 6 tháng tuổi nhập viện do cúm. Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa từng tiêm phòng cúm. Vắc-xin cần tiêm nhắc lại hằng năm.
Thành An